آشنائی با مسائل جسمی دوران بلوغ در دختران

آشنائی با مسائل جسمی دوران بلوغ در دختران

معمولا ورود به نوجوانی با تحولات جسمی و روحی خاصی همراه است. تحولات جسمی ممکن است قابل رویت باشند و یا اینکه به چشم نیایند. مثلا تغییرات غدد داخلی بدن و ترشح هورمونها به چشم نمی آیند. اما مثلا رویش موی زیربغل قابل دیدن است. این تغییرات بنابر پیشینه خانوادگی، محل زندگی و چگونگی وضعیت تغذیه در افراد مختلف در زمان های متفاوتی شروع می شود. مثلا برای یک نفردر سن ۹ سالگی و برای نفر دیگری سن ۱۵سالگی اتفاق بیافتد. 

از مواردی که قابل مشاهده است برای دختر خانم ها رشد سینه ها است که ممکن است اول یکی و بعدا دیگری و یا هر دو با هم رشد کنند. این را هم بگویم که در این مرحله سینه ها دردناک هستند ومعمولا از نظراندازه هم با هم برابر نیستند که امری کاملا طبیعی است. رویش موی اطراف ناحیه تناسلی و کمی بعد تر موهای زیر بغل هم در این دوران اتفاق میافتد. همینطور تغییر تدریجی اندامشان از حالت بچه گانه به فرم یک زن بالغ به صورت جمع شدن چربی در ناحیه شکم، اطرف ران و باسن است. در ضمن ترشحات واژن وعادت ماهیانه یا رگل، یا قائدگی یا پریود هم از این دوران شروع می شوند. در این مرحله اندام تناسلی هم رشد و تغییرمی کنند مثلا رنگ ناحیه تناسلی تیره تر می شود و در نهایت از نظر ظاهری به اندام فرد بالغ شباهت بیشتری پیدا می کند تا به آلت تناسلی یک کودک. 

من از همین فرصت می خواهم استفاده کنم و یک دسته نکات دیگری را هم بگویم. شروع عادت ماهانه برای دختر خانم ها یک نقطه عطف و نشانه سلامت فرد است و خوشبختانه در فرهنگ ما در اکثر خانواده ها ورود به این مرحله توام با بالغ شدن برداشت می شود. یعنی بیشتر جنبه مثبت دارد تا منفی. اکثر دختر خانم ها پیش از اینکه اولین عادت ماهانه خود را داشته باشند از طریق مادر، خواهر بزرگتر، هم سن و سال های فامیل و یا دوستانشان در مدرسه با این پدیده آشنا می شوند اما گروهی هم هستند که پیش از اینکه چیزی در این مورد بدانند و یا شنیده باشند به یک باره با خونریزی مواجه می شوند که این می تواند برایشان بسیار ترسناک باشد و بعضا احساس منفی که به فرد می دهد باعث پایین آمدن اعتماد به نفس فرد و یا ناموفق بودن ارتباطات جنسی اش در زندگی آینده اش بشود. 

من همینجا از پدر ها و مادرها بخصوص مادرها تقاضا می کنم که در این مورد در سن مناسب برای دخترتان توضیح دهید. و اگر احساس راحتی نمی کنید موضوع را با مسئولین مدرسه مطرح کنید تا مربیان بهداشت، ورزش و یا علوم تربیتی که معمولا با بچه ها نزدیک تر هستند بتوانند این موضوع را برایشان به موقع توضیح دهند. 

با در نظر گرفتن میانگین سن عادت ماهانه در بین دختران ایرانی که غالبا در سال اول و یا دوم راهنمایی یعنی حدود ۱۲-۱۳ سالگی است، آموزش این نکته در کلاس سوم و یا چهارم ابتدایی یعنی در حدود ۹-۱۰ سالگی می تواند مفید باشد. چون افرادی هم هستند ممکن است زودتر به این مرحله برسند.

عادت ماهانه معمولا ماهی یکباراتفاق می افتد و به مدت ۳ تا ۷ روز ادامه دارد. در بعضی افراد این دوران طولانی تر است. در سال های اولیه زمان عادت ماهانه ممکن است منظم نباشد اما بعد از آن معمولا در دوره های بین ۲۴ تا ۳۲ روزه اتفاق می افتد. 

در این دوران دخترخانم ممکن است دردهایی مثل درد کمر، درد زیر دل و غیره را داشته باشد و در بعضی افراد درد سینه ها هم به آن اضافه می شود. معمولا ورزش سبک، گرم کردن زیر شکم و یا نشستن بر روی کیسه آب گرم و غیره می تواند کمک کننده باشد. داشتن رژیم غذایی مناسب هم می تواند کمک کند که درچند برنامه آینده در موردش صحبت می کنیم. دراین دوران دختر خانم باید بطور مرتب نوار بهداشتی خود را تعویض کند یعنی حداکثر هر چهار ساعت یک بار. و بسته نوار بهداشتی را در جایی بدور از آلودگی و در پاکت بسته نگهداری کند. پس از استفاده هم باید آن را در روزنامه پیچیده و در سطل آشغال بیاندازد. افرادی که از پارچه استفاده می کنند باید فقط از پارچه نخی استفاده کنند، پارچه را تمیز بشورند و در جلوی آفتاب کاملا خشک کنند تا بتوانند دوباره از آن استفاده کنند و یا آن را اطو کنند.علاوه بر نوار بهداشتی و پارچه برخی افراد بخصوص در کشورهای غربی از تامپون استفاده می کنند. تامپون مثل یک گلوله فشرده شده از پنبه می ماند که داخل واژن گذاشته می شود تا خون را به خودش جذب بکند و نخ آن بیرون می ماند که برای بیرون آوردنش کمک می کند. در ایران تامپون در خانمهای مجرد کاربرد چندانی ندارد. زیرا داشتن پرده بکارت برای ازدواج مهم است و داخل کردن تامپون به واژن ممکن است به پرده آسیب بزند. 

به هرحال برای کسانی که ممکن است از تامپون استفاده کنند باید چند نکته را یادآور بشوم: اول اینکه نحوه گذاشتن تامپون را از روی دستورات روی جعبه کاملا خوانده و دنبال کنید و حتی الامکان در طول شب از تامپون استفاده نکنید چون نمی توانید هر چهارساعت یکبار عوضش کنید. و اینکه به محض احساس ناراحتی در زیر دل و یا سرگیجه باید تامپون را از واژن خارج کنید و به پزشک مراجعه کنید بدلیل اینکه در موارد نادر ممکن است تامپون باعث عفونت باکتریایی بشود که باعث شوک شده و بعضا مهلک است. 

- خاطره ۱۶ ساله از زنجان : من شنیدم که اگر در دوران قائدگی خود را بشویید دچار کمر درد می شوید. نشستن خود در این موقع از نظر بهداشتی ایرادی ندارد؟

در جواب به خاطره و دوستان دیگری که ممکن است این سئوال برایشان مطرح باشد باید بگویم که دوش گرفتن و شستن ناحیه تناسلی در دوران عادت ماهانه هیچ ضرری ندارد و خرافاتی که حاکی از بچه دار نشدن و کمر درد بر اثر سشتن ناحیه تناسلی در هنگام عادت ماهیانه است اصلا پایه علمی ندارد. 

اتفاقا شستن ناحیه تناسلی با آب گرم کمی از ناراحتی ها و درد زیر دل را هم می تواند تخفیف بدهد. نظافت نکردن و نشستن این منطقه باعث بوی بد و بعضا ایجاد ناراحتی های پوستی مثل خارش و یا عفونتهای باکتریایی می شود.

با توجه به ویژگیهای خاص نوجوانی ، این دوران با مشکلات خاص خود نیز مواجه است. برخی از این مشکلات شیوع بیشتری داشته و گاه نیازمند مداخله کمتری هستند، اما برخی دیگر در حد یک ناسازگاری ، یک بیماری و یا اختلال روانی اجتماعی قابل توجه بوده و نیازمند اقدامات مداخله‌گرانه هستند. فراهم نبودن شرائط تربیتی مناسب ، عدم آشنائی اولیا و مربیان با نیازها و ویژگیهای نوجوان و کودکی مشکل‌دار علل اساسی بوجود آمدن مشکلات دوران نوجوانی هستند. 

 با توجه به اینکه این دوره نیز اهمیت شایان توجهی در زندگی آینده و بزرگسالی فرد دارد و بسیاری از انتخابها و تصمیمها در این دوران انجام می‌شوند، پیشگیری از بروز مشکلات و درمان آنها به توجه و تاکید فراوانی نیاز دارد. شناخت این مشکلات شاید بعد از شناخت ویژگیها و نیازهای مرحله نوجوانی اولین گام موثر در کمک به نوجوان برای داشتن یک مرحله رشدی سالم می‌باشد.

بالغ شدن

بالغ شدن

روان شناسی بلوغ به بررسی تغییرات و ویژگیهای مربوط به بلوغ در جنبه‌های مختلف جسمی ، روانی و اجتماعی می‌پردازد و فرآیند بلوغ را به عنوان پدیده مهم در انتقال از کودکی به بزرگسالی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

تاریخچه روان شناسی بلوغ

در مطالعه تغییرات مربوط به بلوغ "ارسطو" تغییرات خاص از بلوغ جنسی را شرح داده و همچنین به تغییرات روانی همزمان با این تغییرات اشاره کرده است. "ژان" "ژاک" "روسو" در قطعه‌ای از خطابه مدیحه سن برنارد به بوسوئه و همچنین در کتاب چهارم امیل از اسرار دوران بلوغ که آن را تولد ثانوی نامیده است، بحث می‌نماید. اولین مقاله معتبر و علمی در رابطه با بلوغ توسط برنمایم در سال 1891 منتشر شد و بالاخره با پژوهشهای گسترده استانلی هال به عنوان پدر روان شناسی بلوغ (نوجوانی) این مطالعات وارد حیطه روانشناسی شد.

مباحث مورد بحث در روان شناسی بلوغ

مفهوم بلوغ و تفاوت آن با نوجوانی

بررسی و تعییم مفهوم بلوغ از طرف روان شناسان بلوغ و صاحب نظران سایر حوزه‌های مورد بررسی قرار گرفته است. اکثریت قریب به اتفاق صاحب نظران در مورد واژه‌های بلوغ و نوجوانی توافق ندارند و معمولا پیدا کران نظریه‌ای مشترک بین آنها کار دشواری است. عمدتا توجه به تغییرات جنسی در اکثریت تعاریف مورد تاکید بوده است و بلوغ را مرحله شروع تغییرات جسمی و جنسی دانسته‌اند که در آغاز نوجوانی اتفاق می‌افتد.

ویژگیهای بلوغ ، مراحل بلوغ ، انواع بلوغ ، سن بلوغ ، معیار بلوغ ، علل بلوغ

از دیگر مباحث مورد بحث در روان شناسی بلوغ است که توسط روان شناسان بلوغ مورد بررسی قرار گرفته و نظریاتی ارائه شده است.

 عوامل موثر در بلوغ

در این مقوله روان شناسی بلوغ تاثیر عواملی چون عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، زمان ، عوامل عصبی و هورمونی را مورد بررسی قرار می‌دهد. نظریات ارائه شده در این مقوله با انجام پژوهشها و تحقیقات اجتماعی ، زیستی و ... در جوامع مختلف بدست می‌آید.

 بررسی آگاهی از تغییرات بلوغ و بازتاب آنها در شخصیت

از مقوله‌های مهم و مورد علاقه روان شناسی بلوغ است. توجه به نگرانیهای ناشی بویژه بلوغ جنسی و هموارسازی طی این مسیر برای نوجوان از دیدگاه روان شناسی نوجوانی حائز اهمیت است.

 ارتباط روان شناسی بلوغ با سایر حوزه‌های علمی

از آنجائیکه بلوغ به عنوان یک مفهوم کلی و گسترده جنبه‌های مختلفی از رشد را شامل می‌شود مثل بلوغ جنسی و جسمی ، بلوغ عاطفی ، بلوغ اجتماعی ، بلوغ اقتصادی و .... روان شناسی بلوغ علاوه بر ارتباط تنگاتنگ و عمیق خود با سایر حوزه‌های روان شناسی همچون روان شناسی رشد ، روان شناسی شخصیت ، روان شناسی بالینی و مشاوره با دیگر شاخه‌های علمی نیز ارتباط گسترده‌ای دارد.

در بررسی ویژگیهای بلوغ اجتماعی و تغییرات خاص از آن در زندگی نوجوان روان شناسی بلوغ عمدتا از علوم اجتماعی و نظریات و مباحث موجود در این شاخه سلاحی جوید. در پیوند بین روان شناسی بلوغ و علوم اجتماعی پرسشهایی چون یک جامعه چه استنباطی از بلوغ دارد، چه نقشی برای فردی که دوران بلوغ را سپری می‌کند می‌شناسد و شیوه تاثیرگذاری آن بر سهولت بلوغ چگونه است.

بنابراین پیوند تغییرات روانی دوارن بلوغ ، طول بلوغ و ... نشان داده‌اند. پژوهشهای اریمان و همینطور تحقیقات لاندیس بر این تفاوت صحه گذارده‌اند. لاندیس سه نوع ساخت اجتماعی شامل جامعه بدوی ، روستایی و شهری را بر شمارد که بلوغ افراد خود را به شیوه‌های متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌دهند.

پژوهشهای مارگرت مید در مورد قبایل جزیره ساموا و گینه نو نیز از آثار به نسبت قدیمی جامعه شناختی و مردم شناختی است که به تاثیر عوامل محیطی در دوارن بلوغ توجه داشت. مید نشان داده است که علائم بلوغ را نباید تنها معلول تغییرات درونی و جسمانی دانست و این عوارض بر حسب شرائط و اجتماعی بسیار متنوع خواهند بود.

از سوی دیگر در مباحث مربوط به بررسی علائم جسمی و ظاهری بلوغ بین روان شناسی بلوغ و علوم زیستی و فیزیولوژیک پیوندی برقرار می‌شود. شناسائی علائم بلوغ در حیطه جسمی و جنسی شامل رشد صفات اولیه و ثانویه جنسی ، رشد قد ، وزن ، اندامهای داخلی مثل قلب ، ششها و ... سوخت و سازها و نیازهای تغذیه‌ای ، تونایی بدنی و عضلانی و شیمی خون ، ارتباط بین روان شناسی بلوغ و علوم زیستی را مستحکمتر می‌سازد.

یافته‌های حاصل از تحقیقات زیستی و فیزیولوژیک مواد خاص برای تحقیقات روان شناسی بلوغ به شمار می‌روند. در کنار بروز تغییرات طبیعی و همه‌گیر بلوغ مواردی در این دوارن ظاهر می‌شود که ریشه به هنجار نداشته و اغلب به عنوان ویژگیهای نابهنجار دوران بلوغ به شمار می‌روند. برخی انحرافات و بزهکاریها و رفتارهای نابهنجار با دوارن بلوغ ارتباط دارند و همچنین شروع برخی اختلافات روانی دوره بلوغ شناسایی شده است. در این حیطه روان شناسی بالینی ، روان شناسی مشاوره و علوم تربیتی با روان شناسی بلوغ وارد عمل می‌شوند.

به عنوان مثال آشنایی با یافته‌های روان شناسی بلوغ برای متخصصان علوم تربیتی و بالینی و مشاوره از جهت تشخیص طبیعی بودن یا نابهنجار بودن رفتار ارجاع داده شده بسیار حائز اهمیت است. همچنین در برنامه‌ریزیهای مربوط به آموزش و تربیت ، به عنوان مثال ارائه بینش صحیح به نوجوانان در جهت شناخت بلوغ و ایجاد واقع بینی در آنان مورد توجه فراوان می‌باشد.

روش پژوهش در روانشناسی بلوغ

روش و پژوهش در این حوزه نیز همچون سایر حوزه‌های روانشناسی با روشهای علمی پژوهشی صورت می‌گیرد. به لحاظ ارتباط تنگاتنگ این شاخه با علوم زیستی و اجتماعی و از روشهای آزمایشی و غیر آزمایشی (با سهم بیشتر تحقیقات غیر آزمایشی) رایج است.

بلوغ یعنی چه؟

بلوغ یعنی چه؟

بلوغ رسیدن به سن رشد است. یعنی پسر شما مرد و دختر شما زن می شود. در طی بلوغ، تغییرات سریعی در وضعیت جسمی و روحی فرزند شما رخ می دهد که در اثر آن قدرت باروری پیدا می کند و رفتار و احساس فرزند شما تغییر می کند.

دوره ی بلوغ چه اهمیتی دارد؟

گفتیم که بلوغ یعنی اینکه فرزند شما قدرت باروری پیدا می کند و رفتارهای جنسی او شکل می گیرد؛ پس بلوغ زیربنای زندگی بزرگسالی اوست. جامعه امروز نسبت به زمانی که شما دوره ی بلوغ را طی می کردید بسیار تغییر کرده است. فرزند شما به وسایل ارتباط جمعی بسیاری از جمله اینترنت و ماهواره دسترسی دارد؛ حتی اگر شما در خانه تان به آنها دسترسی نداشته باشید. همچنین بچه های امروز در سن پایین تری نسبت به گذشته بالغ می شوند در حالی که سن ازدواج افزایش یافته است. نفوذ شما روی فرزند جوان تان کمتر از نفوذی است که پدر و مادرتان روی شما داشتند. همه ی اینها موجب شده که رابطه جنسی قبل از ازدواج افزایش یابد.

ابتلا به بیماری های مقاربتی، ازدواج ناموفق، حاملگی ناخواسته و مشکلات روانی از همین دوره ممکن است شروع شود. لذا دوره بلوغ از اهمیت خاص برخوردار است.

چرا شما باید در باره بلوغ بدانید؟

گفیتم که بلوغ با تغییرات جسمی و روحی هراه است. با این تغییرات ناگهانی ممکن است فرزند شما دچار نگرانی شود. او در این زمان نیاز به کمک و راهنمایی دارد. اگر شما در مورد بلوغ آگاهی داشته باشید و اولین نشانه های بلوغ را تشخیص تشخیص دهید، می توانید برخورد مناسب را با فرزندتان داشته باشید و اطلاعات مناسب را به او بدهید تا این دوره را با سلامت طی کند. یادتان باشد که اگر او از کمک شما ناامید شود ممکن است اطلاعات نادرست را از منابع دیگر بگیرد.

تغییرات بلوغ در پسران

تغییرات بلوغ در پسران

تغییرات بلوغ در پسران شامل رشد جسمی و افزایش قد، بزرگ شدن بیضه ها، بزرگ شدن آلت تناسلی، احتلام، رویش موهای زهار، رویش موهای زیر بغل و افازیش موهای بدن، رویش ریش و سبیل، تغییرات پوست بدن، تغییر صدا و رشد عضلانی است. در اینجا هر یک از این موارد را برای شما توضیح می دهیم.

بزرگ شدن بیضه ها: اولین علامت بلوغ در پسرها بزرگ شدن بیضه هاست که اغلب از سن 5/9 سالگی شروع و تا حدود 20 سالگی رشد آن کامل می شود.

بزرگ شدن آلت تناسلی: کمی بعد از رشد بیضه ها، آلت تناسلی نیز رشد می کند. میزان بزرگ شدن آلت تناسلی از یک فرد به فرد دیگر تفاوت دارد.

نعوظ: وقتی بیضه ها و آلت تناسلی بالغ شد، در اثر تحریک جنسی، خون در آلت تناسلی جمع می شود و آلت تناسلی بزرگ و سفت می شود که به آن نعوظ می گویند.

احتلام: با رشد بیضه ها و آلت تناسلی نهایتا تولید اسپرم آغاز می شود. معمولا در این زمان خروج مایع منی، یعنی انزال در زمان خواب اتفاق می افتد که به آن احتلام می گویند. اینکه اولین تجربه احتلام خوشایند باشد و یا موجب نگرانی و اضطراب شود کاملا به برخورد شما بستگی دارد. می بایست از قبل این موضوع را برای او توضیح داده باشید.

رشد جسمی و افزایش قد: افزایش سریع قد در مراحل اولیه بلوغ اتفاق می افت. سن شروع رشد سریع در پسرها دیرتر از دختر ها و به طور میانگین در 5/12 سالگی است و معادل 5/9 سانتی متر در سال است. این افزایش قد تا 18 سالگی کامل می شود. رشد قدی در ابتدا از پاها و دست ها شروع می شود و سپس ساق پا و ران ها رشد می کنند. رشد سینه، تنه و شانه ها نیز در آخر اتفاق می افتد. در این زمان پستان ها نیز بزرگ می شوند، بینی بزرگ می شود و رشد اندام ها ناموزون است. اما جای نگرانی نیست و تا پایان بلوغ پسر شما حالت مردانه پیدا می کند.

رویش موهای زهار: حدود یک سال بعد از بزرگ شدن بیضه ها و آلت تناسلی موهای زهار( ناحیه تناسلی) رشد می کنند. در ابتدا موها کم، نازک و ظریف و به تدریج تیره رنگ، زبر و مختصری مجعد می شوند.

رویش موهای زیر بغل و افزایش موهای بدن: پس از موهای زهار، موهای زیر بغل رشد و موهای بدن نیز افزایش پیدا می کنند. در بعضی افراد روی قفسه سینه نیز، مو رشد می کند.

رویش ریش و سبیل: از حدود 14 سالگی رشد ریش و سبیل شروع می شود و تا 18 سالگی کامل می شود.

تغییرات پوست بدن: پوست زبر شده و منافذ پوست بازتر می شوند. فعالیت غدد چربی پوست در اثر تحریکات هورمون مردانه بیشتر شده و جوش هایی روی صورت و بدن ظاهر می شوند. در این زمان تعریق به خصوص در ناحیه زیر بغل زیاد می شود که همراه با فعالیت غدد چربی ممکن است بوی بدی تولید کند.

تغییر صدا: تغییر صدا ناشی از رشد طناب های صوتی است که در ابتدا صدا خشن و بعد بم اما کم کم صدا خوش آهنگ تر می شود.

رشد عضلات: عضلات به خصوص عضلات سینه رشد می کنند و قدرت عضلانی زیاد می گردد. ساق پا، بازوها و شانه ها شکل مردانه پیدا می کند.

تغییرات بلوغ در پسران

تغییرات بلوغ در پسران

ساختمان دستگاه تناسلی مرد

دستگاه تناسلی مرد شامل آلت تناسلی، بیضه ها، کیسه بیضه، اپیدیدیم، مجرای خروجی، پروستات و کیسه های منی است.

آلت تناسلی: قسمت انتهایی دستگاه ادراری است و مجرای ادرار از میان آن می گذرد. آلت تناسلی قابل نعوظ است یعنی می تواند پرخون شود و به حالت انقباض درآید( سفت شود). انزال یعنی خروج مایع منی از طریق مجرای ادرار در آلت تناسلی انجام می شود.

بیضه ها: دو عضو بیضی شکل هستند که داخل کیسه بیضه قرار گرفته اند. تولید سلول جنسی مرد یعنی اسپرم و ترشح هورمون جنسی مردانه یعنی تستوسترون در بیضه ها انجام می شود. تستوسترون در تولید اسپرم نقش دارد و همچنین موجب بروز صفات ثانویه جنسی در مردان می شود. در توضیح علایم بلوغ در پسران، صفت ثانویه جنسی را برای شما بیان می کنیم. فعالیت بیضه ها تحت تاثیر هورمونی است که از مغز ترشح می شود.

کیسه بیضه: یک کیسه پوستی است که بیضه ها درون آن قرار دارند و از بیضه ها محافظت می کند. کیسه بیضه مسئول ایجاد دمای مناسب برای بیضه است. در زمان سرما منقبض می شود تا بیضه ها در مجاورت بدن قرار بگیرند و گرم شوند و در زمانی که هوا گرم باشد و یا فرد تب داشته باشد منبسط می شود تا بیضه ها از بدن دور باشند زیرا ساخته شدن، رشد و عملکرد بیضه در دمای زیاد مختل می شود. بیشتر مواقع در مردان یک بیضه کوچکتر از بیضه دیگر و آویزان تر است.

اپیدیدیم: لوله پر پیچ و خمی است که به صورت یک کلاف پیچیده در روی هر بیضه قرار گرفته است. اسپرم هایی که در بیضه ساخته می شوند وارد این لوله شده و در حین عبور از این لوله رسیده می شوند.

مجرای خروجی: مجرایی است که اسپرم ها و ترشحات بیضه را از اپیدیدیم به مجرای ادرار می برد.

پروستات: غده ای است که در زیر مثانه قرار گرفته و از وسط آن مجرای ادرار( مجرایی که از مثانه شروع می شود و از آلت تناسلی می گذرد) عبور می کند. پروستات مایع رقیقی ترشح می کند که شیری رنگ و قلیایی است و محیط مناسب را برای فعالیت اسپرم فراهم می کند.

کیسه های منی: دو غده ی ترشحی در دو طرف پروستات است و مجرای هر غده به مجرای خروجی وصل می شود. این غده مایعی ترشح می کند که حجم اصلی مایع منی را تشکیل می دهد. این مایع ماده غذایی مورد نیاز برای تامین انرژی لازم برای حرکت اسپرم ها را در اختیار آنها قرار می دهد. همچنین با حالت لغزنده ای که دارد حرکت اسپرم ها را راحت می کند.

مایع منی: مایع منی حاوی اسپرم و ترشحات کیسه منی و پروستات است.در هر بار انزال حدود 2 تا 6 میلی لیتر مایع منی از مجرای ادرار خارج می شود که به طور متوسط حاوی 100 میلیون اسپرم است. حجم اصلی مایع منی را ترشحات کیسه منی تشکیل می دهد و اسپرم ها حجم ناچیزی از مایع منی را تشکیل می دهند. اسپرم با چشم قابل دیدن نیست و برای دیدن آن به میکروسکوپ نیاز است.

تغییرات جسمی دوره بلوغ دختران چیست؟

تغییرات جسمی دوره بلوغ دختران چیست؟

تغییرات جسمی بلوغ در دختران به ترتیب شامل جوانه زدن نوک پستان ها و رشد آنها، سریع شدن رشد، پیدایش موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل و عادت ماهیانه است.

رشد پستان ها: اولین نشانه بلوغ در دختران، جوانه زدن پستان ها است که معمولا در سنین بین 5/7 تا 5/12 سالگی روی می دهد. البته به طور متوسط در 5/9 سالگی پستان ها رشد می کنند. جوانه زدن پستان ها از نوک پستان شروع می شود. پستان ها دردناک و حساس می شوند. در پایان دوره بلوغ، رشد پستان ها کامل می شود. با جوانه زدن پستان ها باید برای دخترتان توضیح دهید که این درد با کامل شدن رشد پستان از بین می رود. گاهی رشد پستان ها موجب خجالت او و خم شدن به سمت جلو می شود که در این موارد نیز باید به او تذکر بدهید که این یک مرحله طبیعی از رشد است و لباس هایی برای او تهیه کنید که با پوشیدن آن، پستان ها کمتر مشخص باشند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

رشد قد: یکی از تغییرات مهم بلوغ افزایش سرعت رشد جسمی(جهش رشد) است. رشد سریع را به صورت قد کشیدن می توان دید. قد دخترها در زمان بلوغ، در طی یک سال، 6 تا 11 سانتی متر بیشتر می شود. این رشد سریع معمولا 2 سال بعد از جوانه زدن پستان ها و یک سال قبل از شروع عادت ماهیانه اتفاق می افتد. بعد از شروع عادت ماهیانه سرعت رشد قد کند شده و معمولا بیشتر از 6 سانتی متر افزایش نمی یابد. در مواردی که کوتاهی غیر طبیعی قد به دلیل کمبود هورمون رشد وجود دارد، مراجعه به متخصص غدد و اقدامات درمانی باید قبل از شروع عادت ماهیانه انجام شود.

رویش موهای زهار: در حدود 5/13 سالگی موهای زائد در ناحیه تناسلی(فرج) و زیر بغل رشد می کند. همچنین میزان عرق کردن نیز بیشتر می شود. در این زمان، رعایت بهداشت فردی شامل استحمام، از بین بردن موهای زائد و در صورت لزوم استفاده از اسپری ها و یا لوسیون های ضد عرق ضروری است.

عادت ماهیانه: آخرین مرحله بلوغ، عادت ماهیانه است که در سن 9 تا 16 سالگی و به طور متوسط در 13 سالگی اتفاق می افتد. عامل وراثت در زمان شروع عادت ماهیانه تاثیر دارد. معمولا عادت ماهیانه دختران در سنی که مادرشان، عادت ماهیانه شده است، شروع می شود اما باید در نظر داشت که عوامل دیگری مانند وضعیت تغذیه و سلامتی، شرایط جغرافیایی محل زندگی، تماس با نور و شرایط روانی نیز در سن شروع عادت ماهیانه اثر دارند. دخترانی که در مناطق گرم و یا نقاط شهری زندگی می کنند و یا چاق هستند، زودتر بالغ می شوند.

بسیار ضروری است که با پیداش نشانه هایی مانند رشد پستان ها و رویش موموهای زهار در مورد عادت ماهیانه با دخترتان صحبت کنید. مطالعات نشان داده است که دخترانی که بدون آگاهی قبلی با خونریزی عادت ماهیانه مواجه می شوند، علاوه بر ترس و نگرانی که در آن زمان پیدا می کنند در آینده نیز دیدگاه مثبتی نسبت به این مسئله ندارند. پس از قبل با او صحبت کنید و از او بخواهید که اولین خونریزی را به شما اطلاع بدهد.

هدیه ای از قبل آماده کنید و زمانی که اولین خونریزی اتفاق افتاد به دخترتان تبریک بگویید و هدیه را به او بدهید. نوع برخورد شما به خصوص در دخترانی که در سن پایین عادت ماهیانه آنها شروع می شود در پذیرش مشکلات این دوره بسیار موثر است.

بهداشت عادت ماهیانه(نکاتی که در زمان عادت ماهیانه باید رعایت شود): می دانیم که خون یک محیط مناسب برای رشد میکروب هاست وهمچنین بوی بدی نیز دارد. بنابراین موارد زیر در زمان عادت ماهیانه باید رعایت شود:

1- از نوارهای بهداشتی استفاده شود. نوار بهداشتی هر 3 تا 4 ساعت یک بار و یا به محض خیس شدن باید تعویض شود.

2- قبل و بعد از رفت به دسشتشویی و تعویض نوار، دست ها با آب و صابون شسته شود.

3- در صورتی که امکان استفاده از نوار بهداشتی وجود ندارد از پارچه تمیز نخی استفتده شود. پارچه های پس از هر بار استفاده باید با آب و صابون شسته شده و در آفتاب خشک شود و یا اتو کشیده شود.

4- لباس زیر نخی استفاده شود.

5- در هر بار دستشویی رفتن باید ناحیه تناسلی کاملا شسته شود. باور غلطی وجود دارد که برخی فکر می کنند اگر در زمان عادت ماهیانه طهارت بگیرند و یا به حمام بروند، دچار عفونت و یا نازایی می شوند. این تصور کاملا غلط است. خون، ادرار و مدفوع هر سه محیط مناسب برای رشد میکروب ها هستند و شستشوی ناحیه تناسلی در هر زمانی بخصوص در زمان عادت ماهیانه ضروری است و از رشد میکروب ها و بوی بد جلوگیری می کند. شستشوی ناحیه تناسلی همیشه باید از سمت جلو به عقب باشد تا آلودگی مدفوع به مهبل و یا مجرای ادرار وارد نشود.

6- استحمام روزانه با آب گرم توصیه می شود.

7- در برخی از دختران عادت ماهیانه با دردهایی در ناحیه شکم و یا کمر همراه است. این دردها معمولا با استراحت و گرم کردن کمر با استفاده از کیسه آب گرم بهبود می یابد. گاهی نیز درد شدید بوده و برای تسکین آن نیاز به استفاده از داروهای مسکن است. این دردها به علت انقباضات عضلانی رحم است. دخترانی که دچار درد های شدید عادت ماهیانه هستند بهتر است داروی مسکن قبل از شروع درد مصرف شود زیرا با شروع درد کنترل آن سخت است. در مواردی نیز درد در حد قابل تحمل نیست و باید به پزشک مراجعه شود.

جوش صورت: بر اثر ترشحات هورمونی، فعالیت غدد چربی و عرق در دوره بلوغ جوش هایی در صورت و یا سایر قسمت های بدن بوجود می آید. این جوش ها نباید فشار داده شوند تا جای آنها باقی نماند.

پیدایش هیکل زنانه: در پایان دوره بلوغ، چربی در ناحیه ران و باسن جمع شده، پستان ها کاملا رشد کرده و هیکل زنانه بوجود می آید. همزمان با این تغییرات رحم، مهبل و سایر قسمت های دستگاه تناسلی نیز رشد می کنند و این رشد معمولا در 18 سالگی کامل می شود