خط قرمز در دوست داشتن کجاست؟
اگر بپرسید خط قرمز در دوست داشتن‌ها کجاست؟ به شما فرزندانم عرض می‌کنم: زمانی که مقدمات خواستگاری امیرالمومنین(علیه السلام) از حضرت زهرا(علیها السلام) فراهم شده بود پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله) بالای منبر در مسجد خطاب به حضرت فاطمه زهرا(علیها السلام) فرمودند: دخترم فاطمه، شما اجازه می‌دهید، راضی هستید یعنی دوست دارید شما را عقد کنم برای پسر عمویم؟ حضرت زهرا(علیها السلام) جواب ندادند. پیغمبر(صلی الله علیه و آله) دوباره سؤال فرمودند، جواب نشنیدند. پیامبر از منبر پایین آمدند نزدیک قسمت خانم‌ها پشت پرده صدا زدند. دخترم شما چه می‌فرمایید: حضرت زهرا(علیها السلام) فرمودند: «رضیت بما رضی‌الله و رسوله» هرچه خدا و رسول خدا دوست دارد و راضی هست من هم راضی‌ام و دوست می‌دارم. این حکایت را عرض کردم برای اینکه بگویم اگر ما حد دوستی‌هایمان را چه دنیادوستی، چه همسردوستی، چه بچه‌دوستی و ...را بنابر رضایت خدا و رسولش قرار دهیم موفق‌ترین آدم‌ها در زندگی هستیم. پس در یک کلام می‌شود دوست داشتن را، تن به رضایت دادن الهی تعبیر کرد. خب پس اگر بدنبال کسب رضای خدا و اولیای او باشیم حد را نگه داشته‌ایم، اگر به غیر از این باشد ضرر کرده‌ایم. همه چیزهایی که دوست داشتنی هستند مثل همسر ، فرزند، خانه، اسباب و ... اگر علاقه به اینها از حدش تجاوز کند ضدش پدید می‌آید و نتیجه عکس می‌دهد.
مثلاً باد در هر ثانیه چهارمتر می‌وزد قدمش روی چشم ما. این باد، هوا را عوض می‌کند، لطافت به فضا می‌بخشد، عمل لقاح گیاهان را انجام می‌دهد. حالا اگر گفت من می‌خواهم شصت‌متر در ثانیه حرکت کنم آن موقع آیا این عمامه روی سر من بند می‌شود دیگر هیچ درختی می‌تواند مقاومت کند. این می‌شود طوفان یعنی خط قرمز، یعنی از حد گذشتن. باران در شهری پنج میلی‌متر می‌بارد خُب موجب سر سبزی و لطافت می‌شود. اما اگر یک مرتبه پانصد میلی‌متر ببارد آن‌وقت می‌شود سیل، سیل یعنی خط قرمز.
هواهای نفسانی هم همین‌طور است. کسی نگفته که زن را دوست نداشته باشید، بچه را دوست نداشته باشید، پول را دوست نداشته باشید، اما اینها حد دارد و حد اینها همان است که خدا و رسول و ائمه اطهار فرموده‌اند و آن اعتدال است. حد وسط همیشه خوب است نه افراط نه تفریط. مگر در دین ما نیامده: «خیرالامور اوسطها؛ اندازه نگه دار که اندازه نکوست.»
برای شما فرزندان خوبم، آرزوی توفیق در انجام وظایف را دارم.
دیدار آشنا>شماره 50
حاج آقا راشد یزدی
دوستان اینترنتى، دشمنان خانگى
بخش پایانى
در شماره پیش گفتیم که بسیارى از دوستىها به مدد اتاقهاى گفتوگو و چترومهاى داخلى و خارجى طعم دیگرى دارد. اگرچه در بسیارى از کشورها افراد از چت، براى تبادل اطلاعات و دوستیابىهاى علمى - تحقیقاتى استفاده مىکنند، اما در ایران جوانان ساعتها به گفتوگوهاى تفریحى مىپردازند. و حالا ادامه مطالب...
به عقیده عدهاى از طرفداران چت رومهاى داخلى،«حالا که مىتوان با هر کسى دوست شد، چرا یکى دوتا(حالا که مالیات هم ندارد!)»؟ این امر، خود دلیلى است بر بى اعتمادى اکثر افراد به چترومهاى داخلى؛ زیرا گاهى افرادى خود را داراى تحصیلات عالى، موقعیتهاى اجتماعى و از طبقات خاص فرهنگى معرفى مىکنند و در صدد ایجاد رابطه دوستى با دیگران بر مىآیند و با جلب اعتماد آنان و پى بردن به مسائل شخصى افراد، پس از مدتى به اخاذى و باج خواهى از آنان مىپردازند که این مسائل علاوه بر ضربههاى روحى و عاطفى ناشى از وابستگى و اعتماد به شخص مقابل، موجب جرایم غیر قابل تصور و در مواردى منجر به قتل و جنایت مىگردد.
على اسلامى(علوم اجتماعى)، مخالفت خود را با چت ابراز داشته، معتقد است که افراد تحصیل کرده وقت خود را صرف چت نکرده، بلکه از کتابخانههاى اینترنتى استفاده مىکنند.
محمد شش خان(نساجى)، دوست اینترنتى را به سبب خطرات احتمالى آن رد کرده، مىگوید: «لزومى ندارد که به دنبال چنین دوستانى بروم؛ چون خطاى زیادى دارد».
سحر(سال دوم زبان انگلیسى)، دوست اینترنتى را بسیار عالى دانسته، این چنین از آشنایى خود گفته است: «به طور اتفاقى با شخصى روبهرو شدم که بسیار فهمیده بود و در رفع مشکلات درسى ام بسیار کمکم مىکرد و بعدها این آشنایى تبدیل به دوستى خانوادگى شد و الان من در شرف ازدواج با ایشان هستم؛ اما نمىشود به همه اعتماد کرد؛ من شانسى با آدم خوبى روبهرو شدم».
سعید. ب(پژوهشگرى علوم اجتماعى):«در چت رومهاى داخلى و خارجى، دوستان بسیارى پیدا کردهام که در مورد مسائل روز و مناسبتها، مثل انتخابات ،چهارشنبه سورى، عید نوروز و... با هم صحبت مىکنیم؛ اما به هر حال معلوم نیست چه کسى راست مىگوید و چه کسى دروغ! بعضىها پسرند و خود را دختر معرفى مىکنند و گاه برعکس. کافى است خود را دختر معرفى کنیم؛ آن وقت آن قدر پیغام دریافت مىکنى که کامپیوتر هنگ مىکند. به هر حال روى این روابط نمىشود حساب کرد و براى ازدواج هم همین طور».
محمود کاظمینى(نساجى)، عدم آشنایى افراد با زبان انگلیسى را دلیل عمده استفاده نکردن از چت رومهاى مفید خارجى مىداند و دوست اینترنتى را به دلیل عدم اطمینان به شخص مقابل توصیه نمىکند.
مریم سلیمى(نرمافزار):«اینترنت عالیه؛ خود من کلى مطلب مرجع مورد نیاز براى انجام پروژه پایانى را از طریق ایمیل از یکى از اساتید دانشگاه فردوسى مشهد به دست آوردهام که واقعاً جامع و کامل بود».
احسان میر محمدى(معمارى):«دوستىهاى اینترنتى تا زمانى خوب است که افراد حریم خود را رعایت کنند. همه چیز به خود آدم بستگى دارد؛ اما مشکل زمانى شروع مىشود که رابطه عاطفى و در حقیقت نوعى وابستگى و عادت بین آنها ایجاد مىگردد. به هر حال دوست اینترنتى پشت خیلى چیزها خود واقعى اش را پنهان مىکند».
بهاره.ج(علوم ارتباطات): «دوستى اینترنتى همهاش خالى بندیه! نباید به چیزى که دل ندارد، دل بست.»
على احمدى(کامپیوتر):«در چت رومهاى ایرانى، بیشتر، مسائل و حرفهاى غیر اخلاقى مطرح مىشود؛ به همین دلیل ترجیح مىدهم از آن استفاده نکنم. دوست عادى بهتر است؛ چون در این دنیاى غیر واقعى، خیلى تقلب مىشود».
آقاى سِمکو پناه(ترم آخر الکترونیک):«اینترنت فوق العاده است و من از این طریق توانستهام با یکى از دانشگاههاى اتاوا ارتباط برقرار کنم و با ارسال سوابق تحصیلىام، بورس آن دانشگاه راکسب کنم. استفاده از اینترنت، به فرهنگ افراد بستگى دارد؛ به طورى که بزرگى مىگوید: وقتى ما براى استفاده از هواى تازه، پنجرهاى را مىگشاییم، مسلماً به همراه آن گردوغبار و... نیز وارد خانه خواهد شد».
جمعى دیگر از دانشجویان اصلاً اطلاعاتى از دوستان اینترنتى و...نداشتهاند و عدهاى دیگر اینترنت را فقط مختص رشته کامپیوتر مىدانند؛ اما به گفته گروهى دیگر، دوست اینترنتى پیش کش! فکرى به حال کامپیوترهاى سایت دانشگاه بکنید که یا به اینترنت وصل نیستند یا فقل مىکنند یا فارسى ندارند و تازه اگر همه اینها درست باشد، آن قدر سرعت پایین است که از خیر هر چى درس و پروژه و...مىگذرى تا چه رسد به گشت زنى در سایتهاى تفریحى...».
در این میان، افرادى نیز مشغول همسر یابى اینترنتى هستند؛ پدیدهاى که از لابه لاى سایتها و چترومهاى داخلى و خارجى سربرآورده، در کشور ما عمرى حدود پنج سال دارد و افراد از طریق فرم اطلاعات شخصى، خصوصیات ظاهرى، عقاید و سایر مسائل روحى و شخصیتى خود، فرد مورد نظر خود را انتخاب مىکنند. این مسئله هر چند با ارائه احکام شرعى و مسائل قانونى انجام مىگیرد و باعث گسترش اینترنت در حوزههاى غیر تخصصى و خصوصاً اجتماعى مىشود، اما یک نکته هنوز باقى است و آن این که مشکل جوان امروز، یافتن همسر مناسب نیست؛ بلکه معضلات اقتصادى و فرهنگى است. اینترنت شاید بتواند افرادى را با هم آشنا سازد، اما آیا مسائل و مشکلات زندگى مشترک را نیز حل خواهد کرد؟ شگفت آور است اگر بدانیم کسب مقام جهانى طلاق به لطف ازدواجهاى اینترنتى، چند سالى است که از آن کشور ماست.1
لازم به ذکر است که چترومها و گردهمایىهاى اینترنتى و سایتهایى نیز وجود دارند که در ظاهر با عنوان بحثهاى علمى - دانشجویى، عضوگیرى کرده، به نقد و بررسى موضوعات مختلفى مىپردازند؛ موضوعاتى که بیشتر مغرضانه بوده، در جهت نیل به اهداف و مقاصد گروهها و احزاب مختلف طراحى شدهاند و بسیارى از آنها با برقرارى گفتوگوهاى اینترنتى و جلب اعتماد جوانان، آنها را به نقاط مشخص کشانده، بعد از اغفال، مورد سوء استفاده قرار مىدهند.
ترویج افکار انحرافى و بیان دلایل و توجیهات، ارائه نظریهها و تئورىهاى ضد مذهب و طرح سؤالاتى مغرضانه، از جمله مطالبى است که در برخى از سایتهاى داخلى و خارجى به چشم مىخورد.
کاربرد زبان نفرت در اینترنت، به جهت دامن زدن به مسائل نژادى و بیگانه ستیزى، سوء استفاده از مسائل و مشکلات مطرح در جامعه، طرح موضوعاتى چون جنگ، آزادى، دموکراسى و... به گونهاى که اهداف آنان را تأمین نماید و نیز تحریک نسل جوان و ارائه برداشتهاى نادرست از حوادث و رویدادهاى جهانى و... همه و همه کافى است تا اینترنت را از یک ابزار کارآمد و سودمند، به اسلحهاى خطرناک در دستان سود جویان و مغرضان مبدل کند و بى شک قربانى این سلاح، همه آنانى هستند که ارزشهاى علمى و هزینههاى اقتصادى و آرمانهاى انسانى این تکنولوژى را به خوبى درک نکرده، دشمنان پنهان را دوست مىپندارند.
پى نوشت:
Keyhan Web Page (1
با تشکر فراوان از دکتر یونس شکر خواه، روزنامه نگار. (DOT_weblong)
و با سپاس از مدیریت محترم سایت اینترنتى دانشگاه آزاد اسلامى واحد اراک.
رضوان السادات میرمحمدى / پرسمان شماره 19
دوستان اینترنتى
بخش اول
هر روز بر تعداد سایتها افزوده مىشود و حجم عظیم اطلاعات با سرعتى باور نکردنى و به سهولت، مرز کشورها و قارهها را در مىنوردد و اینترنت مىرود تا رؤیاى دهکده جهانى را تحقق بخشد. بر طبق آمار تکفا (توسعه کاربران فن آورى اطلاعات) تنها در آغاز سال 2003 میلادى تعداد 480میلیون نفر در دنیا از اینترنت استفاده نمودهاند که این تعداد تا سال 2005 م. به 1.12 میلیارد نفر در جهان رسیده است.1
این در حالى است که اینترنت در ایران، بیش از آن که از جنبههاى علمى - تحقیقاتى مورد بررسى قرار گیرد، با عناوینى چون وبلاگ، چت و ایمیل شناخته شده است. در چنین دنیایى، از پیامها و تبلیغات سیاسى گرفته تا فیلم و موسیقى کرایهاى و از ردیابى یک بسته پستى تا شرکت دریک کنسرت با شکوه، همه وجود دارند. جالب است سرى هم به وبلاگها و چت رومهاى داخلى بزنیم تا معناى فناورى اطلاعات و کاربرد بهینه آن را بهتر درک کنیم.
حجم عظیمى از اطلاعات، در تبلیغات، حراجهاى اینترنتى، تشویق به خرید، شرط بندىها، تصاویر نامناسب، دوستیابى و در همسریابىهاى اینترنتى خلاصه شده است. ایمیلهاى عاشقانه، طنزهاى اینترنتى غیر اخلاقى، حجم عظیمى از اشعار ناموزون و درد دلهاى کهنه، گفتوگو، چتهاى به ظاهر دوستانه و... همه سهم ما از این شبکه جهانى است.
سهولت در دسترسى به اطلاعات، موجب افزایش تغییرات اجتماعى و اقتصادى پیش بینى نشدهاى گردیده است؛ اما پیشرفتهاى مذکور، حائز جنبه خطرناکى نیز مىباشد که پیدایش انواع جدید جرایم و نیز بهره بردارى از فن آورى جدید در ارتکاب جرایم سنتى، بخشى ازآن به شمار مىرود. علاوه بر این، عواقب و پیامدهاى رفتار مجرمانه، مىتواند خیلى بیشتر از قبل و دور از تصور باشد؛ از این جهت که محدودیتهاى جغرافیایى یا مرزهاى ملى آن را محدود نمىکند. فن آورى جدید، مفاهیم موجود را دچار چالشهایى ساخته است و جنایتکاران غالبا در مکانهایى به غیر از جاهایى که آثار و نتایج آنها ظاهر مىشود، قرار دارند.
فضاى سایبر، روان و قابل دسترس براى همگان، به خصوص براى کاربرانى است که على رغم تخصص و دانش خود، به اصول اخلاقى متعهد و پاىبند نبوده، اینترنت رااز اهداف متعالى و تعریف شده آن دور ساختهاند و «چو دزدى با چراغ آید، گزیدهتر برد کالا».
این چنین است که هر روز بر تعداد جرایم اینترنتى افزوده مىشود. نفوذ به سایتهاى دولتى و خصوصى، رزرو کردن (Domain) بر اساس نام شرکتها و افراد شناخته شده و باج خواهى از آنها، طراحى برنامههاى مخرب، مانند سرقت و جنایت، نفوذ و هک کردن سایتها، کلاهبردارىها، نفوذ به کارهاى شخصى افراد، سرقت از کارتهاى اعتبارى و باقى جرایم که از طریق چت وایمیل صورت مىگیرد، نمونهاى از این جرایم است.
از سوى دیگر دسترسى آزادانه به سایتها و ایمیلهاى غیراخلاقى (Spam)، درمعرض پیامهاى فورى بودن (Instant Messaging)و مسائل اتاقهاى گفتوگو (Chat Room) از جمله نگرانىهاى والدینى است که فرزندان آنها از اینترنت استفاده مىکنند.
بسیارى از سایتها به صورت آزادانه از تصاویر غیراخلاقى به عنوان جاذبه در تبلیغات تجارى سود برده، در تبلیغات خود عنوان freesize و sex free را لحاظ مىنمایند و فیلمها و عکسهاى مختلف را ارائه کرده، به صورت ناخود آگاه یا هدفمند، به تخریب پایههاى اعتقادى و اخلاقى کاربران مىپردازند.
رواج قمار در اینترنت، معضل دیگرى است؛ به طورى که شماره آگهىهاى تبلیغاتى قمار خانههاى اینترنتى از 911 هزار در سال 2003، به دو میلیون و پانصد هزار آگهى درسال 2004 افزایش یافته، از نظر حجم تبلیغات در اینترنت، در رده پنجم قرار گرفته است.2
علاوه بر همه موارد گفته شده، دوست یابىهاى اینترنتى ، فصل دیگرى را در ارتباطات جهانى رقم مىزنند.
فصلى پر از شعر و غزل و البته دوستىهاى کم خرج و نیز کم دردسرتر از دوستىهاى سنتى؛ فقط کلیک لازم است.
بسیارى از دوستىها به مدد اتاقهاى گفتوگو و چت روم(Chat Room)هاى داخلى و خارجى، طعم دیگرى دارد؛ چون لازم نیست کسى را بشناسى و مجبور هم نیستى خودت را صادقانه معرفى کنى و به همین راحتى، یک سرگرمى به ظاهر شرافتمندانه پیدا مىکنى. اگر چه در بسیارى از کشورها افراد از چت، براى تبادل اطلاعات و دوستیابىهاى علمى - تحقیقاتى استفاده مىکنند ؛اما در ایران، جوانان ساعتها به گفتوگوهاى تفریحى مىپردازند و متاسفانه این امر شامل دانشجویان نیز مىشود و اکثر آنان به دلیل آشنایى کمى که با زبان انگلیسى دارند، استفاده چندانى از سایتهاى خارجى و مطالب مفید آنها نداشته، بیشتر سرگرم گشت زنى دربین سایتها و وبلاگهاى تفریحى هستند و این البته شامل دانشجویانى نیز مىشود که به دلیل انجام پروژه پایانى، کارت رایگان استفاده از کارگاه کامپیوتر را دریافت مىکنند.
در گفتوگویى که با مسؤولین سایت دانشگاه داشتیم، آنها نیز این موارد را تایید کردند و در پاسخ به این مسأله که چرا در سایت دانشگاه، استفاده از chat و Yahoo Messenger ممنوع است، اذغان داشتند که علاوه بر یک سرى محدودیتهاى فنى سایت، مسأله عمده در ممنوعیت این موارد، استفاده نادرست دانشجویان مىباشد و در حالى که آنان متقاضى استفاده از سایر نرم افزارها هستند، اما به جز تعدادى از دانشجویان فنى - مهندسى، سایر دانشجویان بیشتر به مسائل تفریحى پرداخته، در اکثر اوقات، مشغول چک کردن ایمیل خود هستند و حتى بارها اتفاق افتاد که بین دو سایت واقع در دانشگاه، فقط ایمیل رد و بدل شده است.
با این تفاسیر، بسیارى از افراد همچنان مشغول استفاده از اتاقهاى گفتوگو مىباشند. درچنین محیط مجازى که تنها با یک آدرس ایمیل، یک ID و با یک سرى User Name روبهرو هستیم، فقط مىتوان با افکار اشخاص آشنا شد(آن هم اگر که شخص مقابل صادق باشد که البته در صد این افراد بسیار کم است) و نکته مهم آن است که وقتى دوستىهاى قدیمى و ارتباطات صمیمى هر چند محکم، آسیبپذیر و شکنندهاند چگونه مىتوان به دوستىهاى اینترنتى خوشبین بود؛ حتى اگر آن شخص زیبا بنویسد و خوب صحبت کند، نمىتوان با یک ID و صدا، کسى را شناخت و به او اطمینان کرد. دوستىهاى اینترنتى، پیش از آن که به دوستىهاى مفید و سازنده تبدیل شوند، به نوعى تفریح و عادت مبدل خواهد شد.
به مدد این شبکه جهانى، انواع کارت پستال، انیمیشن، پیغامهاى دوستانه و تبریک، به هر مناسبتى به راحتى و تنها با چند بار کلیک کردن به آدرس مورد نظر ارسال مىشود. با آن که در اکثر اوقات دیدارى در کار نیست، اما پیغامهاى الکترونیکى وظیفه خود را به نحو احسن انجام مىدهند؛ به خصوص اگر نویسنده پیغامها، دستى در ادبیات ملل و اشعار دوستانه داشته باشند. از این رو کیوسکهاى مطبوعاتى، دکههاى فروش سیگار، انتشاراتىها، موبایل فروشىها، سوپرمارکتها و این اواخر ساندویچىها هم، محلهاى عمده فروش کارتهاى روزانه و شبانه اینترنتى محسوب مىگردند. دوستى مىگفت: «ایران، بیشترین تعداد استفاده کنندگان از Chat Roomها را به خود اختصاص داده است»؛ اتاقهاى گفتوگویى که سود جویان، طعمههاى خود را در آن جا مىیابند.
جایى که معلوم نیست با چه کسى روبهرو هستى و هر کس با شخصیتى متفاوت با آن چه که هست، خود را معرفى مىکند؛ «بانام مستعار، قیافه مستعار، شغل و تحصیلات و حتى عقاید مستعار که فرسنگها با خود واقعى آنها فاصله دارد» و در این میان، بسیارى از افراد، خوشبینانه به آنها اعتماد مىکنند و متأسفانه مورد سوءاستفاده قرار مىگیرند.
پى نوشت:
www.ItIran.com .1
in Iran weblog.galile .2
پرسمان شماره 18
عروس خانم! وکیلم؟
همه چیز درباره عاقدهای مشهوری که در روزهای شعبان تا نیمه رمضان زوج های جوان سراغ آنها را زیاد می گیرند
فکرش را بکنید؛« النکاح سنتی و من رغب عن سنتی فلیس منی و ...» مراسم عقد شما را کسی بخواند که یا مرجع تقلیدتان است یا جزو آدم های معروف و محبوب شهر است یا یکی از رجال سیاسی کشور. خب معلوم است که خاطره می شود و مزه اش می ماند زیر زبانتان. 40 سال دیگر که به پای همسرتان پیرشدید، می گویید؛« یادش بخیر، عاقدمان فلانی بود و به مان این توصیه را داشت...» و « عروس خانم، وکیلم؟» را کسی گفت که خیلی ها آرزو داشتند آن روزها از نزدیک این آدم را ببینند. خیلی ها معتقدند که وقتی عقد دو جوان را عالمی دینی بخواند(مثلاً مرجع تقلید یا ...) برای زندگی دو نفره خیر و برکت می آورد و اگر دعایش در حق زوج مستجاب شود که دیگر نور علی نور است. برای همین است که خیلی ها برای وقت گرفتن از عالمان سر و دست می شکنند.این چند نفری که در این صفحه می بینید، عاقدان مشهوری اند که هرکدام راه و رسم خاصی برای خواندن خطبه محبوب عقد دارند. موشکافی ما به این صفحه ختم شد!
مقام معظم رهبری
کی وقت می دهند: بالاخره سر ایشان از بقیه شلوغ تر است و کمتر برای این کار فرصت دارند. قدیم ها بیشتر خطبه عقد می خواندند، اما این آخری ها بیشتر برای افراد خاص این کار را می کنند؛ معمولاً 10-12 زوج جوان جمع می شوند که اصولاً از خانواده های شهدا و از افراد متدین و مؤمن هستند و در یک ساعت عقد همه را جدا جدا می خوانند.
مثلاً این اواخر خطبه عقد پسر شهید کاظمی را تلفنی خوانده اند.
شرایط چیست: خواندن خطبه عقد توسط رهبر انقلاب یک شرط دارد و آن هم مقدار معین مهریه است. ایشان از همان اول سنت داشته اند که فقط برای عروس و دامادی که مهریه شان 14 سکه باشد، خطبه بخوانند و اگر بخواهند بیش از آن مهریه تعیین کنند، توصیه می کنند عقدشان را جای دیگری ببندند.
این را به عنوان یک اصل تغییر ناپذیر تاکنون رعایت کرده اند. حالا بعضی ها علاوه بر 14 سکه طلا، یک سفر حج یا عمره ای هم اضافه می کنند که آن را هم قبول می کنند. یک بار دلیل این سنت همیشگی را خودشان ذکر کرده اند و در یکی از همین جلسات عقد خصوصی گفته اند:« اینکه می بینید ما گفتیم 14 سکه بیشتر را عقد نمی کنیم، نه برای این است که 14 سکه بیشتر اشکالی در ازدواج ایجاد می کند، خیر! 14 هزار سکه هم باشد، ازدواج اشکالی ندارد، فرقی ندارد. نکته این است که آن جنبه معنوی ازدواج غلبه پیدا کند بر جنبه مادی. مثل یک تجارت و معامله نباشد؛ داد و ستد مادی نباشد. اگر تشریفات را کم کردید، جنبه معنوی تقویت خواهد شد.»
چه توصیه هایی می کنند: ایشان معمولاً قبل از اجرای صیغه عقد حدود یک ربع ساعت عروس و داماد و خانواده های آنان را نصیحت می کنند که مقتصد باشید، رعایت صرفه جویی را بکنید، خرج های گزاف نکنید، تشریفات و ریخت و پاش نداشته باشید و ....
این را هم از زبان خود ایشان بخوانید:« من یک وقت خدمت امام (ره) رفتم. ایشان می خواستند خطبه عقدی را بخوانند؛ تا من را دیدند، گفتند شما بیا طرف عقد بشو. ایشان برخلاف ما- که طول و تفصیل می دهیم و حرف می زنیم- عقد را اول می خواندند، بعد دو، سه جمله کوتاه صحبت می کردند. من دیدم ایشان پس از اینکه عقد را خواندند، رویشان را به دختر و پسر کردند و گفتند بروید با هم بسازید. فکر کردم، دیدم که ما این همه حرف می زنیم اما کلام امام(ره) در همین یک جمله « بروید با هم بسازید» خلاصه می شود!
حالا ما هم عرض می کنیم که شما دختران و پسران بروید با هم بسازید. سازش اصل است. هر چیزی که با ساختن عروس و داماد، دختر و پسر زن و شوهر منافات دارد، بایستی بیگانه تلقی بشود. این را اصل قرار بدهید، تا ان شاء الله خداوند متعال برکاتش را بر شما نازل کند. چیزهای کوچک و کم اهمیت موجب نشود که خدای نکرده دل ها از هم چرکین و محبت ها کم شود. بایستی ساخت؛ با هم زندگی کرد و با سازش زن و شوهر، خانواده ها رونق خواهند گرفت و این رونق روز به روز بیشتر خواهد شد.»
امام خمینی(ره)
کی وقت می دادند: امام (ره) با آن همه مشغله ای که داشتند، باز هم وقتی خالی می کردند تا برای جوان ها خطبه عقد بخوانند. دفتر امام (ره) هر روز به پنج نفر و حتی گاهی به 15 نفر برای اجرای خطبه عقد، نوبت می دادند.
چه شرایطی داشت، چه توصیه ای می کرد: سردار علی فضلی نقل می کند که « برای عقد، حضرت امام(ره)، وکیل خانم و آقای توسلی وکیل من شدند. امام(ره) از مبلغ مهریه از خانم سؤال کرد و از میزان متعارف اسلامی - اخلاقی آن خوشحال شد و تبسم در چهره مبارکشان این رضایت را نشان می داد. پس از قرائت خطبه سه بار فرمودند:« با هم بسازید.» من خدمت اما عرض کردم آقا ما را دعا کنید. فرمودند: خدا شماها را حفظ کند...» خطبه عقد تعداد زیادی از چهره های معروف سیاسی تا رزمندگان و مردم عادی را امام ( ره) خواندند؛ شهید حاج عباس محمد ورامینی( قائم مقام شهید حاج ابراهیم همت در لشکر 27 محمد رسول الله (ص)) شهید غلامعلی پیچک و سردار شهید حاج اکبر آقا بابایی، محمدرضا طالقانی( رئیس سابق فدراسیون کشتی) و خیلی های دیگر با خطبه عقد امام( ره) راهی خانه بخت شده اند.
خاطره:دکتر سید حسن عارفی- پزشک متخصص داخلی و عروق و قلب- در خاطراتش می آورد:« در خدمت امام(ره) که بودیم یکی از برادران در بیمارستان قلب می خواست ازدواج کند.آمد و به من گفت که خواهش کنید امام(ره) خطبه عقد مرا بخوانند.من رفتم خدمت امام(ره). ایشان حالشان خوب بود و قبول کردند و خطبه آن برادر و آن دختر خانم را که آن زمان در بیمارستان شهید رجایی کار می کردند، خواندند. بعد وقتی که خواندند و تمام شد،یک قرآنی برادرمان داشت،خدمت امام(ره) داد و از ایشان خواهش کرد که در قرآن هم یک دستخطی داشته باشند. امام (ره) قسمتی که نوشتند بسیار جالب بود:« زن و مردی که می خواهند ازدواج کنند، اگر بخواهند خوشبخت باشند،باید عازم سازش باشند» و امضا فرمودند.
آیت الله ناصر مکارم شیرازی
کی وقت می دهند: چند ماهی زودتر باید برای تعیین روز خواندن خطبه توسط ایشان اقدام کرد چون معمولاً سرشان شلوغ است. البته شماره 7840003-0251 راهنمایی تان می کند.البته بدانید که در تابستان این عقد خوانی کمتر انجام می پذیرد،چون معمولاً در سفرند. مشهد جای خوبی است تا خطبه عقد را این مرجع تقلید برایتان بخواند.
شرایط چیست: شرط سخت و درگیر کننده همان گرفتن وقت است ولی معمولاً شرط اصلی در میزان عرف بودن مهریه است. بالاتراز عرف رایج باشد، خطبه خواندن را قبول نمی کنند و از همان دفتر اعلام می کنند عرف را.
چه توصیه هایی می کنند:رعایت تقوا پای ثابت توصیه هاست. محبت کردن و تذکر سختی های جامعه از دیگر نکات آیت الله است. این مرجع به روز معمولاً از تحمل سختی های زندگی به دو جوان می گوید و موفقیت برایشان می خواهد.
آیت الله محمود امجد
کی وقت می دهند: معمولاً هیچ آداب و ترتیب خاصی ندارد. همین که حاج آقا را یک جا پیدا کنید و با ایشان قرار بگذارید، کافی است.هر جایی که قرار بگذارید برای خواندن خطبه حضور پیدا می کنند؛ هم در مسجد خطبه عقد را می خوانند و هم خانه خودشان. البته خانه زوج هم می روند تا این پیوند را جاری کنند.
شرایط چیست: هیچ شرط خاصی ندارد. با روی باز و لبخند قرار را می پذیرند و به راحتی تمام خطبه عقد را می خوانند.
چه توصیه هایی می کنند: بیشتر به محبت کردن توصیه می کنند و البته آقا داماد را حسابی نصیحت می کنند. این وسط زوج جوان را هم کلی می خندانند تا خاطره شیرینی از روز عقدشان داشته باشند.
آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی
کی وقت می دهند: امام جماعت مسجد جامع بازار و استاد اخلاق مشهور تهران بین طلبه ها، بازاریان و جوانان طرفدار فراوانی دارد و برای وقت گرفتن باید یک ماهی زودتر این کار را انجام داد. وقت را هم فقط مسوول دفتر ایشان هماهنگ می کند با شماره 33-77652130.
شرایط چیست: مهم ترین شرطی که ایشان در نظر دارند، این است که عروس و داماد حتماً عقدنامه محضری را از دفتر ثبت اسناد ازدواج تحویل گرفته باشند و صیغه دائم محرمیت را آنجا نخوانده باشند تا ایشان خطبه را برای آنها قرائت کنند.
چه توصیه هایی می کنند: کلاً کم حرف می زنند و کوتاه. جوان ها را توصیه می کنند به رعایت اخلاق در خانه و خانواده. معمولاً روی توصیه هایشان به خانم هاست چون معتقدند اساس زندگی و هدایت آن بر عهده خانم هاست! البته آقا داماد هم بی نصیب نیست از این نصیحت ها.
آیت الله حسین نوری همدانی
کی وقت می دهند: برای وقت گرفتن از دفتر این مرجع تقلید، باید توسط اشخاص مرتبط به دفتر ایشان معرفی شوید و از قبل هماهنگی های لازم را انجام داده باشید. اگر هم به راه کلاسیک اعتقاد دارید با شماره 7741850-0251 تماس بگیرید.
شرایط چیست: همان داشتن آشنا مهم ترین شرط است. مقدار مهریه ای هم که ایشان به عنوان شرط قبولی خواندن خطبه ذکر می کنند، نباید بیشتر از 14 سکه باشد.
چه توصیه هایی می کنند: ایشان پس از قرائت خطبه عقد زوج، برای آنان زندگی در یک کانون موفق همراه با احترام متقابل را از خداوند متعال خواستار می شوند و اظهار می دارند امیدوارم در زندگی موفق و موید باشید.
می گوییم مهریه را پایین بیاورید
حجت الاسلام طباطبایی قبل از خواندن عقد با جوان ها حسابی حرف می زند
منبع:نشریه همشهری جوان، شماره 272
ضرورت ازدواج
آیا انسان حتماً بایدازدواج کند و اگر ازدواج نکند چه مشکلاتی ممکن است پدید آید؟
ازدواج، اقتضای طبیعت انسان است . زوجیت در تمام موجودات عالم(حیوانات، گیاهان و حتی جمادات)وجود دارد.
سبحان الذی خلق الازواج کلها مما تنبت الارض و من أنفسهم و مما لا یعلمون
منزه است خدایی که تمام موجودات عالم ، از جمله گیاهان و انسان ها و آن چه را نمی دانند، به صورت زوج آفرید.
انسان به طور طبیعی به سوی زوج خود می رود.
اریک فروم(Erich Fromma) روانشناس آلمانی می گوید:
انسان از لحظه ای که به دنیا می آید تا لحظه مرگ ، هر کاری می کند، برای رفع احساس تنهایی خویش است. ازدواج برای رسیدن به کمال است. بر اساس گفته ای از افلاطون، انسان به دنبال نیمه گمشده ی خویش می گردد.
امام باقر(ع) به زنی که می خواست بدون ازدواج، به کمال برسد فرمود:
این کار را نکن. اگر خودداری از ازدواج، فضیلت و کمالی را در پی داشت، فاطمه (س) به درک این فضیلت شایسته تر از تو بود.
کسانی که از ازدواج رویگردانند، به دستور خداوند و پیامبر بزرگوار او بی توجهی می کنند، آن جا که فرمود:
النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منی
ازدواج سنت من است. کسی که از سنت من روی برگرداند از من نیست.
مجرد ماندن بی دلیل آفاتی دارد که باید با ازدواج درست، از آن ها دوری جست:
بی توجهی به خانواده: با مجرد ماندن ، خانواده تشکیل نمی شود و با عدم تشکیل خانواده به تدریج از ارزش آن کاسته می شود و زمینه آسیب های فردی و اجتماعی فراهم خواهد شد، همان مشکلی که امروزه غرب با آن دست و پنجه نرم می کند.
فراهم آمدن زمینه گناه: با مجرد ماندن زمینه ی گناه افزایش می یابد. رسول گرامی اسلام(ص) به مردی به نام عکاف فرمود:
تزوج و الا فانت من المذنبین
ازدواج کن و گرنه از گناه کاران خواهی بود. فراهم شدن زمینه شرارت: مجردی به معنای رهایی است و کسی که رها است، زمینه ی شرارت در او بیش تر پدید می آید به همین سبب پیامبر اسلام شرورترین افراد امت خود را مجردان می داند(شرار امتی عزابها)
فوائد ازدواج
فوائد ازدواج چیست و آیا ازدواج صرفاً برای ارضای غرایز جنسی است؟
ازدواج، صرفاً برای ارضای غرائز جنسی و بقای نسل نیست بلکه فوائد متعدد دیگری نیز دارد:
حفظ دین :ازدواج انسان را از آلودگی ها دور می کند و می تواند نیمی از دین او را حفظ کند.
افزایش ایمان: کسی که ازدواج کند، افزون بر حفظ دین می تواند ایمان خود را نیز فزونی بخشد. بر اساس فرموده ای از رسول رحمت فرد متأهل خدا را پاک و پاکیزه ملاقات می کند.
امام صادق (ع) فرمود:
دو رکعت نماز متأهل از هفتاد رکعت نماز مجرد بهتر است.
بر اساس سخنی از امام باقر (ع) دو رکعت نماز متأهل از روزه داری و شب زنده داری مجرد پربهاتر است.
کسب آرامش: متأهل، آرامش بیش تری از مجرد دارد و دلیل آن، افزون بر آرامشی که از همسر خود می گیرد (لتسکنوا الیها)یافتن فامیل جدید و احساس پشتوانه بیش تر است . امام رضا (ع) فرمود:
اگر درباره ازدواج، دستوری از خداوند و پیامبر(ص) هم صادر نشده بود، فایده هایی هم چون نزدیکی خویشان و پیوند با بیگانگان کافی بود که خردمند موفق و هدفمند را به ازدواج ترغیب کند.
تکریم شخصیت: در جامعه: شخصیت متأهل، بیش تر از مجرد گرامی داشته می شود.
کسب اعتبار در جامعه: اعتباری که مردم برای ازدواج کرده قائل می شوند به اندازه مجرد نیست.
ایجاد امنیت روانی: امنیت روانی به ویژه در دختران از فوائد مهم ازدواج است.
احساس مسئولیت بیش تر: وقتی پای انسان دیگری در زندگی انسان باشد احساس مسئولیت او افزون تر می شود.
به کارگیری استعدادهای نهفته: انسان متأهل ، برای خوشبخت کردن همسر و فرزندان خود بیش تر می کوشد و استعدادهای نهفته خود را شکوفاتر می سازد.
ارضای حس محبت کردن و محبت شدن: انسان به طور غریزی دوست دارد به دیگران محبت کند و مورد محبت قرار گیرد که همسر گزینه مناسبی برای ارضای این غریزه است.
مزایای شغلی بهتر: با توجه به اعتماد افزون تری که جامعه به فرد متأهل دارد، استقبال بیش تری برای استخدام و به کارگیری او خواهد داشت.
انگیزه ازدواج
تحمیل دیگران
به دختر عمویم هیچ علاقه ای ندارم، اما پدر و مادرم اصرار دارند که با او ازدواج کنم و می گویند بعد از محرمیت، علاقه و محبت ایجاد خواهد شد. آیا چنین است؟
حق انتخاب در ازدواج با شما است و پدر و مادرتان در عین حال که جای گاه ارزشمندی دارند، و لازم است رضایت شان را برای ازدواج جلب کنید، حق ندارند به جای شما انتخاب کنند.
این گونه ازدواج ها، ازدواج تحمیلی است و پایان خوشی ندارد و به احتمال فراوان به جدایی می انجامد. گذشته از این که بر اساس فتاوای مراجع تقلید، رضایت دختر و پسر به ازدواج ، شرط صحت عقد است؛ پس اگر به زور وادار به ازدواج شوند، عقد صحیح نیست، مگر این که بعد رضایت دهند.
مراقب باشید که تحت فشارهای عاطفی والدین (اشک و آه ها، ناله ها ، نگاه های ملتمسانه )،تهدید به نفرین و... زیر بار این ازدواج نروید؛ زیرا رنجشی که بعداً از شکست شما برای پدر و مادرتان پیش خواهد آمد ، به طور قطع ، بیش تر از رنجی است که امروز با مخالفت شما ایجاد می شود.
اگر دختر عموی شما برای تان دافعه دارد و وقتی او را می بینید، احساس نفرت می کنید، مطمئن باشید که پس از ازدواج ، محبت ایجاد نخواهد شد؛ پس هرگز به چنین ازدواجی تن ندهید؛ اما اگر در برابر او دافعه ندارید، بلکه بی تفاوت هستید و شرایط مطلوب نسبی شما(اعتقادات، اخلاق ، اصالت خانوادگی و...) را دارد، احتمال فراوانی هست که بعداً محبت ایجاد شود؛ همان گونه که در موارد بسیاری چنین شده است؛ البته با این شرط که حساسیت بیش از حد در مورد ظاهر همسر آینده تان نداشته باشید.
عوامل خود تحمیلی
چه عواملی سبب می شود که انسان ازدواج را بر خود تحمیل کند؟
گاهی خود شخص، ازدواج بدون شرایط را بر خود تحمیل می کند که از آن ها به عوامل خود تحمیلی تعبیر می کنیم. این عوامل عبارتند از :
فشارهای خانواده: گاهی خشونت پدر، پرتوقعی مادر، دعواهای والدین، فشارهای برادر یا خواهر ، تنگناهای مالی در خانواده و... شخص را به ازدواج بدون شرایط وا می دارد؛ اما توجه ندارد که شرایط فعلی در خانه گذرا، و شرایط بعدی در زندگی زناشویی همیشگی خواهد بود.
یافتن حامی: خانمی که احساس می کند در منزل پدر حمایت نمی شود، برای یافتن حامی ، به ازدواج نامناسب تن می دهد.
از دست دادن فرصت ها: گاهی با کمی بالاتر رفتن سن، نگران از دست دادن فرصت ها می شود و به کسی که شرایط مناسب را ندارد، پاسخ مثبت می دهد.
باز کردن راه دیگران: خواهر بزرگ تر، چون خود را مانع ازدواج خواهر کوچک تر می بیند، بدون توجه به شرایط طرف مقابل با او ازدواج می کند تا موانع ازدواج خواهرش را از پیش پایش بردارد.
عقب ماندن از قافله: دختر یا پسری که دوستانش ازدواج کرده اند و احتمالاً فرزندانی هم دارند، وسوسه می شود که با نبود شرایط، ازدواج کند تا از قافله عقب نماند؛ به ویژه اگر در معرض سؤال ها و گوشه کنایه دیگران نیز باشد.
لج بازی : گاهی صرفاً برای لج بازی با کسانی که او را از ازدواج با شخصی منع کرده اند ، به رغم نداشتن شرایط ، با او ازدواج می کند.
ترس از نفرین طرف مقابل: در مواردی خواستگار یا دختر، از ترس نفرین طرف مقابل یا دل شکستگی اش و به سبب احساس ترحم و دل سوزی با او ازدواج می کند؛ در حالی که می داند همتایی لازم را با هم ندارند و دل شکستگی او در صورت جدایی پس از ازدواج، بیش تر خواهد بود.
ترس از تهدید طرف مقابل: گاهی از ترس تهدید طرف مقابل که ممکن است در ازدواج او موانعی ایجاد کند، می پذیرد؛ اما توجه ندارد که پیامدهای منفی این تهدید پس از ازدواج، به مراتب افزون تر است.
رسیدن به دارایی و موقعیت اجتماعی: برخی با کسی ازدواج می کنند که شرایط مطلوب را ندارد بدان امید که بتوانند از دارایی یا موقعیت اجتماعی و سیاسی خانواده او در زندگی بهره مند شوند.
رو کم کنی: برخی از خانم ها یا آقایان بی درنگ پس از شنیدن پاسخ منفی، به ازدواج بدون شرایط اقدام می کنند تا به اصطلاح ، روی طرف را کم کنند و به وی بفهمانند که خواهان داشته اند و او فرصت مناسبی را از دست داده است.
قطع ارتباط عاطفی
شخصی را برای ازدواج برگزیده بودم، ولی ازدواج صورت نگرفت و اکنون به شدت تحت فشار عاطفی هستم. آیا ازدواج با دیگری می تواند راه گریزی برای فراموشی او باشد؟
خیر و تا قطع کامل ارتباط عاطفی پیشین، به ازدواج اقدام نکنید؛ زیرا ممکن است نتوانید با همسرتان ارتباط عاطفی برقرار کرده، حقوق او را به جا آورید؛ در نتیجه احساس گناه و خیانت می کنید و به تدریج زمزمه های جدایی آغاز می شود.
برای این که بتوانید راحت تر و سریع تر با این مشکل کنار بیایید:
با فکر او مقابله کنید. راه های مقابله با این گونه افکار، تلاوت قرآن(سوره های مبارکه فلق، ناس ، آیة الکرسی)، ذکر (لااله الا الله، اعوذ بالله من الشیطان رحیم، هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن و هو بکل شی ء علیم، توکلت علی الحی الذی لا یموت و الحمدالله الذی لم یتخذ ولداً و لم یکن له شریک فی الملک و لم یکن له ولی من الذل و کبرهه تکبیراً )، شمارش معکوس از عدد صد به پایین در ذهن، جمع یا تفریق دو عدد در ذهن (دوعدد دو رقمی، یکی فرد و یکی زوج) شمارش حروف یک جمله از کتاب هنگام مطالعه، و بستن کشی به مچ دست و کشیدن آن و ضربه به دست است.
وقت خود را با برنامه های متنوع پر کنید.
به ورزش توجه جدی داشته باشید. ورزش سبب آزاد سازی مواد دردزدای اندورفین می شود و احساس آرامش خواهید کرد.
از تنهایی بپرهیزید و اوقات تنهایی خود را با خانواده یا دوستان تان بگذرانید.
از خدای بزرگ مدد بجویید. با توجه به این که او مؤثر واقعی است، حتماً در قطع این ارتباط عاطفی به شما کمک خواهد کرد.
درمان بحران های روحی
از بحران های روحی، از جمله افسردگی رنج می برم و می خواهم با ازدواج، از این بحران ها رهایی یابم. آیا این انگیزه برای ازدواج درست است؟
ازدواج، مایه آرامش است به این دلیل که انسان را از تنهایی و سردرگمی در می آورد؛ اضطراب ناشی از ابهام آینده را از بین می برد؛ فشارهای ناشی از غرایز جنسی را می کاهد و... اما ازدواج نمی تواند بحران های روحی مانند افسردگی ماژور (حاد ) را از بین ببرد.
اگر بحران روحی شما به گونه ای است که لذت های دنیا را ترک کرده اید؛ بی دلیل و فراوان گریه می کنید؛ در خواب، خوراک و عمل کردتان اختلال ایجاد شده و افکار خودکشی یا آرزوی مرگ دارید و این حالت بیش از دو هفته طول کشیده، نشانه های افسردگی حاد است که باید تحت نظر روان پزشک قرار بگیرید.
توصیه می شود پیش از اقدام به ازدواج، خود را درمان کنید تا سبب مشکلات بیش تر ی از جمله مشکلات روحی - روانی همسر آینده تان نشوید.
اصلاح رفتار با ازدواج
می خواهم با خانمی که رفتارهای نابهنجاری دارد، ازدواج کنم، آیا می توانم با ازدواج ، بر او تأثیر گذاشته، اصلاحش کنم؟
ازدواج مهم ترین روخداد زندگی شما است و انگیزه های خاصی دارد و راه کار اصلاح نابهنجاری های دیگران نیست. برای این مقصود باید از شیوه های دیگری بهره جویید؛ برای مثال می توانید با همتای خود ازدواج کنید و همسر شما با ایجاد رابطه دوستانه با آن خانم ها، در اصلاح او بکوشد.
گاهی شخص، پیش از ازدواج خود را برای رسیدن به محبوب اصلاح می کند. در این صورت نیز تا اطمینان کامل نیافته اید که به واقع اصلاح شده، به ازدواج اقدام نکنید؛ زیرا در موارد بسیاری ، پس از ازدواج و فروکش کردن احساسات ، به اصل خویش بازگشته و دوباره همان روش پیشین زندگی را در پیش گرفته است.
تغییر دین با ازدواج
می خواهم با شخصی مسیحی ازدواج کنم تا بدین وسیله، زمینه های تشرف او را به اسلام فراهم آورم. آیا این انگیزه درستی برای ازدواج است؟
اسلام، در شرایطی ، به مرد مسلمان اجازه داده تا با زنان اهل کتاب ازدواج کند؛ اما به زن مسلمان اجازه ازدواج چه با اهل کتاب و چه با غیر آن ها و چه به صورت دائم یا موقت را نداده است که آن هم دلیل دارد و اسلام نمی خواهد مرد غیر مسلمان بر زن مسلمان تسلط داشته باشد.
با این فرض که شما مرد باشید و اسلام اجازه ازدواج با زن مسیحی را به شما داده باشد، توصیه می کنیم از این کار بپرهیزید؛ چرا که ازدواج ، مهم ترین رخداد زندگی شما است و ریسک (خطر پذیری) در آن جایی ندارد.
بر فرض که بتوانید از نظر دینی او را همتای خود کنید، با فرهنگ و آداب و رسوم وی و خانواده اش که سال ها نهادینه شده، چه خواهید کرد.
منبع: نشریه ی پیام زن، شماره 216.
و منظور از بلوغ اجتماعی چیست؟
خصوصیاتی که ذکر کردید معمولا در چه سنی به‌دست می‌آید؟
بهتر است تفاوت سنی زوجین چقدر باشد؟
اگر خانمی از همسرش بزرگ‌تر بود چطور؟
چرا با ازدواج نوجوانان مخالفم؟
مشاوره‌های قبل از ازدواج را جدی بگیرید
متاسفانه بیشتر خانواده‌ها به هیچ وجه سعی نمی‌کنند فرزندشان را به علت وسواس، بدبینی یا افسردگی و هر مشکل عاطفی روانی دیگر نزد پزشک بفرستند؛ در حالی که او را برای بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی و حتی جوش‌زدن صورت نزد پزشکان گوناگون می‌برند.
خیلی اوقات، خانواده بیمار و خود او به دلیل ناآگاهی از بیماری‌شان و مراجعه نکردن به روان‌پزشک یا بدتر از آن، راه‌حل دانستن ازدواج، مساله بیماری را مخفی می‌کنند؛ درحالی که ازدواج راه‌حل نیست، به‌خصوص اگر طرف مقابل از بیماربودن همسر آینده‌اش چیزی نداند. او در این موقعیت هیچ کمکی نخواهد کرد. شما باید به حدی عادی برخورد کنید که فرزندتان قانع شود به روان‌پزشک مراجعه کند. اگر او راضی نشد، خودتان به تنهایی نزد روان‌پزشک بروید و از او راه‌حل بخواهید. حتی این مساله را به همسران هم تذکر می‌دهم. شما باید به سلامت یکدیگر بها بدهید. همان‌طور که برای سرماخوردگی ساده همسرتان او را به دکتر رفتن تشویق می‌کنید، برای درمان افسردگی یا اضطراب ساده هم این کار را انجام بدهید. با اینکه ازدواج حق طبیعی هر فرد است اما افراد مبتلا به اختلالات روانی مثل افسردگی، وسواس و درجه‌های شدید‌تر مثل بدبینی، اگر هنگام ازدواج تحت مشاوره قرار نگیرند، ممکن است از عهده حل مسایل زندگی برنیایند و در زندگی زناشویی با شکست مواجه شوند.
من معتقدم همه کسانی که قصد ازدواج دارند، باید مشاوره ازدواج بگیرند؛ چه آنهایی که از نظر بهداشت و سلامت روانی مطلوبند و چه افرادی که به بیماری مبتلا هستند. این مشاوره هم باید تحت نظر پزشکی مورد اعتماد خانواده یا روان‌شناسی که کار مشاوره انجام می‌دهد، صورت پذیرد.
وقتی مراجعانم تاکید من را درباره انجام این مشاوره‌ها می‌بینند، می‌پرسند آیا معضل موجود یعنی تکراری و کمرنگ شدن عشق‌ورزی‌های نخستین زندگی همسران هم با این مشاوره تخصصی از بین می‌رود؟ من به آنها می‌گویم که گاهی اوقات همین کمبودهای روانی هستند که همسران را از هم جدا می‌کنند؛ نه بیماری‌های روانی. به‌عنوان نمونه، زوجینی که به صورت نهان یا آشکار به هم توهین و حتی خیانت می‌کنند، جزو همین دسته‌اند. آنها با ارضا و پاسخ‌گویی غلط به نیازهای درونی‌شان و داشتن رفتارهای نسنجیده‌ای مانند شوخی‌های بی‌پایه در خصوص داشتن همسری دیگر یا ابراز موافقت درباره ازدواج موقت، در واقع، مستقیم یا غیرمستقیم بدآموزی دارند و با ایجاد ناامنی، اعتمادشان را به همدیگر کم می‌کنند. در یک مشاوره تخصصی لازم است تذکر بدهیم که این قبیل شوخی‌ها تکرار نشود و با بررسی تخصصی در نوع رابطه آنها با فرد غیرهمجنس که ناآگاهانه نهاد خانواده را تهدید می‌کند، کمکشان می‌کنیم. گاهی اوقات، این افراد به صورت غیرارادی در وضعیتی قرار می‌گیرند که خودشان به تنهایی قادر به کنترل آن نیستند و صلاح است مشاوره تخصصی بگیرند.
10 فرمان برای سال اول ازدواج
وقتی درباره تلخی‌ها و شیرینی‌های ازدواج با افراد متاهل صحبت می‌کنید، همگی معتقدند اولین سال زندگی مشترک، سخت‌تر از بقیه آن است. حتی بعضی متاهل‌ها وقتی به یک مجرد می‌رسند فورا شروع به نصیحت می‌کنند: «تا ازدواج نکردی فکر می‌کنی چه خبره» یا «مرغ همسایه غازه». ولی این حرف‌ها واقعا چقدر روی شما تاثیر دارد؟ مثلا ممکن است باعث شود از ازدواج کردن منصرف شوید؟! اکثر مواقع این‌طور نیست. یعنی بیشتر افراد به خاطر شنیدن چنین چیزهایی تمایل به ازدواج را از دست نمی‌دهند. اما همه دوست دارند روش‌هایی را یاد بگیرند تا ورود به دنیای تاهل از همان اول خوب و موفقیت‌آمیز باشد. این روش‌ها درست مثل زیربنای یک ساختمان هستند. وقتی از همان ابتدا برای زندگی مشترک خود زحمت بکشید و مسوولیت‌پذیر باشید، مطمئنا بنای اصلی زندگی شما هم بهتر خواهد شد. کارشناسان خانواده این روش‌ها را در 10 فرمان طبقه‌بندی می‌کنند:
1. قبل از هر چیز عاشق خودتان باشید:
تعجب نکنید! تا وقتی که هر یک از شما برای خودش ارزش قایل نشود، نمی‌تواند برای دیگری مفید باشد. به خودتان اهمیت بدهید. سعی کنید همیشه طوری زندگی کنید که کمترین فشار و استرس را متحمل شوید. شاد بودن شما فاکتوری است که باعث احساس رضایت و شادی در همسرتان هم خواهد شد.
2. آسان‌گیر و شوخ‌طبع باشید:
با شروع زندگی مشترک، باید کمکم بیاموزید که بهتر است به مشکلات خندید. اگر برای حل مسایل خود راه‌های منطقی را که بلد بودید به کار بردید ولی باز هم مشکل حل نشد، خیلی سخت نگیرید. مطمئن باشید خوش‌اخلاقی شما و گذر زمان 2 عاملی هستند که دست به دست هم می‌دهند و هر ناممکنی را ممکن می‌کنند.
3. نوبتی عصبانی بشوید:
تصور کنید همسرتان پس از یک روز کاری سخت به شما می‌رسد و شروع می‌کند به شکایت کردن از در و دیوار و غر زدن و نق زدن. بهتر است اجازه بدهید خودش را خالی کند، البته تا جایی که رفتارش شما را آزار ندهد. بعد از تمام شدن حرف‌های همسرتان، شما هم فرصت دارید مشکلاتی را که در طول روز برایتان پیش آمده برای او تعریف کنید. به این شکل هر دوی شما هم می‌شنوید و هم شنیده می‌شوید. می‌توانید بعد از برگشتن اوضاع به حالت عادی بیشتر و مفصل‌تر در مورد مسایل با هم بحث کنید.
4. با هم حرف بزنید:
شما و همسرتان هر دو انسان‌های بالغی هستید. پس نیازها و خواسته‌هایتان را خیلی روشن و منطقی با هم در میان بگذارید. هر دوی شما باید بدانید که همسرتان کجا و چه وقت به شما نیاز دارد. علاوه بر آن خط‌قرمزهای یکدیگر را هم باید بشناسید یعنی وقتی در حل مساله‌ای نیازی به دخالت شما نیست، به زور خود را وارد ماجرا نکنید.
5. پیش هرکسی که می‌رسید، درددل نکنید:
تا حد ممکن مشکلات زندگی مشترک خود را بیرون از خانه نبرید. سعی کنید همه مسایل را خودتان دو نفری حل کنید. نهایتا اگر به نتیجه نرسیدید، فقط از کارشناسان و مشاوران خانواده کمک بگیرید. مثلا فرض کنید همسر شما خیلی شلخته است. اگر این مساله را پیش دوستان و نزدیکان خود بازگو کنید، احتمالا هرکس نظر خودش را برای بهبود اوضاع می‌گوید ولی هیچ‌یک از نظراتی که اطرافیان می‌دهند علمی و کارشناسانه نیست. بنابراین به احتمال خیلی زیاد مشکل به هیچ‌وجه حل نخواهد شد. تنها اتفاقی که می‌افتد این است که اعتبار و شخصیت همسر شما و به تبع آن آبروی شما به خطر می‌افتد.
6. نقاط‌قوت و ضعف یکدیگر را بشناسید و سپس تقسیم کار کنید:
بیشتر آدم‌ها دوست ندارند قبول کنند که برخی دیگر می‌توانند کار خاصی را بهتر از آنها انجام دهند ولی پس از ازدواج باید وجود بعضی استعدادهای خاص را در همسر خود قبول کنید. درست همان‌طور که او هم وظیفه دارد توانایی‌های ویژه شما را بشناسد. مثلا ممکن است یکی از شما دو نفر استعداد بهتری در برنامه‌ریزی مالی داشته باشد. خوب بهتر است تنظیم خرج خانه به این فرد سپرده شود. البته مواظب باشید این تقسیم وظایف تبدیل به دیکتاتوری نشود. یعنی مشورت هر دوی شما در چنین اموری لازم است اما بهتر است برنامه‌ریزی کلی را کسی که توانایی بیشتری دارد انجام بدهد.
7. محبت و عشق خود را ابراز کنید:
اهمیت ابراز عشق به همسر را شاید بارها در مقالات روان‌شناسی مختلف شنیده یا خوانده باشید اما واقعا چند نفر را می‌شناسید که همیشه و هر روز این کار را انجام دهند؟ خود را عادت بدهید که حتما این توصیه را عملی کنید چون واقعا ساده و موثر است. اگر در خانه هستید و همسرتان از بیرون برمی‌گردد، به پیشواز او بروید. هر روز یکدیگر را در آغوش بگیرید و ببوسید. از گفتن جمله دوستت دارم هرگز خسته نشوید. این جمله هیچ‌وقت تکراری نمی‌شود و همیشه اثرگذار است.
8. به هر بهانه‌ای از همسر خود تعریف کنید:
وقتی همسرتان لباس خود را عوض می‌کند به او بگویید چقدر دوست‌داشتنی شده. یا مثلا بگویید فلان رنگ چقدر به او می‌آید. چقدر خوب آشپزی می‌کند، چقدر خوب صحبت می‌کند یا چقدر زیبا می‌خندد...
9. لازم نیست همیشه کارهای مشترکی انجام دهید:
شما و همسرتان هر دو به زمان‌هایی برای تنها بودن نیاز دارید. در این اوقات هریک از شما می‌تواند به سرگرمی مورد علاقه خودش برسد. مثلا وقتی شما کتاب می‌خوانید همسرتان تلویزیون ببیند. یا وقتی شما در اینترنت وب‌گردی می‌کنید او آشپزی یا باغبانی یا هر کار دیگری که دوست دارد انجام دهد.
10. تاریخ‌های مهم رابطه‌تان را جشن بگیرید:
از هر مناسبتی برای جشن گرفتن استفاده کنید. تاریخ اولین آشنایی، اولین قرار، خواستگاری، ازدواج یا هر چیز دیگری. این جشن می‌تواند خیلی ساده، رمانتیک و به اصطلاح دونفره باشد. مثلا شام مخصوصی درست کنید و روی میز شمع بگذارید. همین کار به‌نظر ساده موجب تداوم عشق شما خواهد شد.